اثرات کشت گونه های مختلف جنگلی بر میزان ترسیب کربن (مطالعه موردی: منطقه چاه نیمه سیستان)

چکیده کربن عمده¬ترین عنصر گاز¬های گلخانه¬ای محسوب می¬شود که ترسیب آن توسط فرآیند فتوسنتز و از طریق زیتوده گیاهی، ساده¬ترین و ارزان¬ترین راه¬کار ممکن برای کاهش سطح این گاز اتمسفری است افزایش نگرانی¬ها در زمینه گرمایش جهانی تغییر اقلیم موجب شده¬است که به خاک و توانایی آن در ترسیب کربن به صورت پایدار توجه ویژه¬ای شود. جنگل¬کاری در اراضی بایر و مدیریت بهینه آن اثر زیادی بر افزایش ترسیب کربن خاک دارد. در این تحقیق که در منطقه چاه¬نیمه سیستان انجام گرفت، پس از شناسایی گونه¬های مورد مطالعه و تعیین محدوده این گونه¬ها اقدام به نمونه¬برداری خاک در عمق¬های 15 - 0 و 30 - 15 سانتی¬متر در ده تکرار انجام شد. این تحقیق بر اساس طرح کاملا تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل در توده¬های جنگلی دست کاشت همراه با اراضی بایر اطراف (شاهد) در مجتع آموزشی پژوهشی بقیه اله الا¬عظم چاه¬نیمه وابسته به دانشگاه زابل انجام گرفت. میزان کرین آلی نمونه¬ها در آزمایشگاه مشخص و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت میزان اثر بخشی گونه¬های اکالیپتوس، کاج تهران، زیتون، گز بر میزان ترسیب کربن محاسبه گردید. داده¬ها با آزمون دانکن تجزیه و روند نتایج نشان داد که از نظر ترسیب کربن در خاک تحت گونه¬های مختلف جنگل¬کاری شده در این منطقه اختلاف معنی¬داری در سطح 5 درصد درعمق 15 – 0 سانتی متری وجود دارد اما در عمق 30 – 15 سانتی متری خاک اختلاف معنی داری وجود نداشت. بطوریکه در عمق رویی خاک میزان ترسیب کربن در گونه کاج(1164کیلو گرم در هکتار) بیشتر از میزان ترسیب کربن سایر گونه¬های جنگل¬کاری شده و منطقه شاهد(525 کیلو گرم در هکتار) بوده است.در این منطقه جنگل¬کاری گونه-های اکالیپتوس، گز، کاج باعث افزایش میزان ترسیب کربن در خاک گردیده است. واژگان کلیدی: ترسیب کربن، جنگل¬کاری، چاه¬نیمه